Зерттеу объектісі – авиакомпанияларды басқару рәсімі, сондай-ақ жүйелік көзқарас тұрғысынан авиациялық оқиғаның қалыптасуын зерттеу болып табылады. Зерттеу нысаны – авиациялық ұшулардың қауіпсіздігі болып табылады. Авиатасымалдау жүйесін социотехникалық жүйе ретінде зерттеуге ерекше көңіл бөлінеді, оның жүйе құраушы шарты ұшу қауіпсіздігі болып табылады. Оқыту әдістемесі деректану, ұшу авиариалогиясы, техникалық психология және оларды талдау тәсілдерін қамтиды. Зерттеудің басты қорытындысы жүйелі көзқарас тұрғысынан ұшу қауіпсіздігі болып табылады. Авторлар әуе компанияларында ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша алдын алу қызметін сауатты және нәтижелі жүзеге асыруға мүмкіндік беретін бірқатар кезеңдерден өтетіндігі туралы қорытынды жасайды.
Түйін сөздер: ұшу қауіпсіздігі, авиакомпаниялар басшылығы, ұшу қауіпсіздігін басқару, авиациялық оқиғаны дамыту, басшының жүйелі ойлауы, жүйелі тәсіл, авиакөлік жүйесі, ұшу қауіпсіздігі тәуекелі, авиациялық инциденттер тәуекелі, авиациялық оқиғалар тәуекелі.
Объектом изучения является процедура управления авиакомпаниями, а также исследование формирования авиационного события с позиций системного подхода. Предметом изучения является безопасность авиационных полетов. Особое внимание уделяется изучению авиатранспортной системы как социотехнической системы, системообразующим условием которой является безопасность полетов. Методика изучения включает способы изучения источниковедения, летной авиариалогии, технической психологии и их анализ. Главным выводом изучения является безопасность летных полетов с позиций системного подхода. Авторы делают вывод о том, что негативное событие в своем формировании проходит ряд стадий, знание которых дает возможность грамотно и результативно осуществить предупредительную службу по обеспечению безопасности полетов в авиакомпаниях.
Ключевые слова: безопасность полетов, руководство авиакомпаний, управление безопасностью полетов, развитие авиационного события, системное мышление руководителя, системный подход, авиатранспортная система, риски безопасности полетов, риски авиационных инцидентов, риски авиационных происшествий.
The object of the study is the procedure for making conclusions by the management of airlines and the study of the formation of an aviation event from the standpoint of a systematic approach. The subject of study is the safety of aviation flights. Special attention is paid to the consideration of the air transport
system as well as the sociotechnical system, the system-forming condition of which is flight safety. The method of study is based on the whole scenario and connects the methods of source studies, flight aviarialogy, technical psychology, the whole analysis. The main conclusions of the study are considered to be consistent with the concept also approved empirically statements about the need to consider the safety of flight operations from the standpoint of a systematic approach. A special contribution of the authors to the formation of the problem is the confirmation that a negative event in its formation goes through a number of stages, the knowledge of which makes it possible to competently and effectively carry out preventive service in accordance with the safety of flights in airlines.
Keywords: flight safety risks, air transportation system, systemic approach, systems thinking , development of aviation event, safety management, airlines guide, flight safety, risks of aviation incidents, risks of aircraft accident.
